زیارت حرم مطهر امام رضا (ع) یکی از معنویترین و پربرکتترین سفرهای دینی در میان شیعیان است. برای بهرهمندی کامل از این سفر روحانی، رعایت آداب و اعمال خاصی توصیه شده است. در این راهنما، به بررسی مهمترین آداب زیارت امام رضا (ع) میپردازیم تا زائران با آمادگی کامل به این سفر معنوی مشرف شوند.
1. آمادگی قبل از زیارت
-
غسل زیارت: پیش از ورود به حرم، انجام غسل زیارت به نیت پاکی و آمادگی روحی توصیه میشود.
-
پوشیدن لباس پاکیزه: استفاده از لباسهای تمیز و در صورت امکان سفید، نشاندهنده احترام به مقام امام و محیط مقدس حرم است.
-
خوشبو کردن بدن: استفاده از عطرهای ملایم و خوشبو کردن بدن، به عنوان نشانهای از احترام و آمادگی برای حضور در محضر امام توصیه میشود.
غسل زیارت: پیش از ورود به حرم، انجام غسل زیارت به نیت پاکی و آمادگی روحی توصیه میشود.
پوشیدن لباس پاکیزه: استفاده از لباسهای تمیز و در صورت امکان سفید، نشاندهنده احترام به مقام امام و محیط مقدس حرم است.
خوشبو کردن بدن: استفاده از عطرهای ملایم و خوشبو کردن بدن، به عنوان نشانهای از احترام و آمادگی برای حضور در محضر امام توصیه میشود.
2. آداب ورود به حرم
-
با وضو بودن: داشتن وضو هنگام ورود به حرم، نشانهای از طهارت و آمادگی برای عبادت است.
-
ورود با پای راست: وارد شدن به حرم با پای راست و ذکر "بسم الله الرحمن الرحیم" از آداب ورود به مکانهای مقدس است.
-
خواندن دعاهای مخصوص ورود: ذکر دعاهای مخصوص ورود به حرم، مانند دعای "السلام علیک یا علی بن موسی الرضا" باعث افزایش معنویت و تمرکز در زیارت میشود.
با وضو بودن: داشتن وضو هنگام ورود به حرم، نشانهای از طهارت و آمادگی برای عبادت است.
ورود با پای راست: وارد شدن به حرم با پای راست و ذکر "بسم الله الرحمن الرحیم" از آداب ورود به مکانهای مقدس است.
خواندن دعاهای مخصوص ورود: ذکر دعاهای مخصوص ورود به حرم، مانند دعای "السلام علیک یا علی بن موسی الرضا" باعث افزایش معنویت و تمرکز در زیارت میشود.
3. رفتار در داخل حرم
-
حفظ سکوت و آرامش: در داخل حرم، حفظ سکوت و پرهیز از صحبتهای بیمورد، به حفظ فضای معنوی کمک میکند.
-
خواندن زیارتنامهها: قرائت زیارتنامههای مخصوص امام رضا (ع) با حضور قلب و توجه، از اعمال مستحب در حرم است.
-
نماز و دعا: اقامه نماز و دعا در مکانهای مقدس حرم، مانند رواقها و صحنها، باعث تقرب بیشتر به خداوند و امام میشود.
حفظ سکوت و آرامش: در داخل حرم، حفظ سکوت و پرهیز از صحبتهای بیمورد، به حفظ فضای معنوی کمک میکند.
خواندن زیارتنامهها: قرائت زیارتنامههای مخصوص امام رضا (ع) با حضور قلب و توجه، از اعمال مستحب در حرم است.
نماز و دعا: اقامه نماز و دعا در مکانهای مقدس حرم، مانند رواقها و صحنها، باعث تقرب بیشتر به خداوند و امام میشود.
4. آداب پس از زیارت
-
شکرگزاری: پس از زیارت، شکرگزاری از خداوند به خاطر توفیق زیارت و طلب توفیق برای زیارتهای بعدی توصیه میشود.
-
پرهیز از گناه: تلاش برای حفظ حال و هوای معنوی پس از زیارت و پرهیز از گناهان، نشانهای از تأثیر زیارت بر زندگی فردی است.
شکرگزاری: پس از زیارت، شکرگزاری از خداوند به خاطر توفیق زیارت و طلب توفیق برای زیارتهای بعدی توصیه میشود.
پرهیز از گناه: تلاش برای حفظ حال و هوای معنوی پس از زیارت و پرهیز از گناهان، نشانهای از تأثیر زیارت بر زندگی فردی است.
5. نکات مهم برای زائران
-
احترام به دیگر زائران: رعایت حقوق و احترام به دیگر زائران، مانند پرهیز از هل دادن یا ایجاد مزاحمت، از آداب مهم زیارت است.
-
استفاده از امکانات حرم: حرم امام رضا (ع) دارای امکاناتی مانند کتابخانه، موزه و مراکز فرهنگی است که زائران میتوانند از آنها بهرهمند شوند.
-
زمانهای مناسب برای زیارت: برخی ایام مانند ماه رجب، روز بیست و سوم ذیالقعده و روز دحوالارض، از زمانهای پرفضیلت برای زیارت امام رضا (ع) هستند.
احترام به دیگر زائران: رعایت حقوق و احترام به دیگر زائران، مانند پرهیز از هل دادن یا ایجاد مزاحمت، از آداب مهم زیارت است.
استفاده از امکانات حرم: حرم امام رضا (ع) دارای امکاناتی مانند کتابخانه، موزه و مراکز فرهنگی است که زائران میتوانند از آنها بهرهمند شوند.
زمانهای مناسب برای زیارت: برخی ایام مانند ماه رجب، روز بیست و سوم ذیالقعده و روز دحوالارض، از زمانهای پرفضیلت برای زیارت امام رضا (ع) هستند.
با رعایت این آداب و اعمال، زائران میتوانند از برکات معنوی زیارت امام رضا (ع) بهرهمند شده و تجربهای روحانی و ماندگار را در حرم مطهر ایشان داشته باشند.
مقبره خواجه ربیع
آرامگاه خواجه ربیع یکی از جاهای دیدنی مشهد برای علاقمندان به اماکن مذهبی و تاریخی است. این مقبره که از نظر معماری و هنری هم موردتوجه قرار گرفته، در اوایل سده یازدهم قمری به دستور شاه عباس صفوی ساخته شد.آرامگاه خواجه ربیع مشهد، یک گنبد دوپوششی به ارتفاع 18 متر دارد که سراسر آن با کاشیکاریهای ظریف فیروزهای تزیین شده است.
فضای داخلی آرامگاه با نقاشیهای طلاییرنگ، کتیبههای عهد صفوی و کاشیکاریهای ظریف، فضایی آرام، زیبا و روحانی به خود گرفته که سکوتش آرامش را به قلب دعوت میکند.
با وجود گذر این هم سال، مردم مشهد و مسافران زیادی به زیارت این آرامگاه میروند. جالب است بدانید که باغهای اطراف مقبره هم با نام باغ خواجه ربیع، از مهمترین قبرستانهای شهر و دیدنی های مشهد است.
- آدرس: خراسان رضوی، مشهد، انتهای خیابان خواجه ربیع
کلیسای مسروپ مقدس
در سفر به مشهد حتما از جاذبههای مذهبی هم دیدن کنید. کلیسای مسروپ مقدس از دیگر مکان های دیدنی مشهد است. البته این کلیسا در بین مردم بیشتر با نام کلیسای مریم مقدس شناخته میشود. کلیسای مسروپ مقدس در خیابان جانباز واقع شده است.
این کلیسا را ارامنه ساکن مشهد در سال 1941 ساختهاند. وسعت این مکان مقدس چندان زیاد نیست و در حدود 300 مترمربع است. دو گنبد مخروطیشکل با صلیبهای کوچکی که بر رویشان قرار دارند، از دور نشاندهنده کلیسا هستند. گفتنی است در حال حاضر مراسم مذهبی گروهی در کلیسای مسروپ مقدس برگزار نمیشود.
- آدرس: خراسان رضوی، مشهد، میدان دهم دی
آرامگاه پیر پالاندوز از جاهای دیدنی مشهد
از دیگر مکان های دیدنی مشهد میتوان به آرامگاه پیر پالاندوز اشاره کرد. این آرامگاه در نزدیکی حرم امام رضا(ع) واقع شده است. این مکان آرامگاه عارفی به نام محمد عارف عباسی است. ازآنجاییکه بنای آرامگاه در دوران صفویه ساخته شده، آثار معماری این دوره را میتوان در بخشهای مختلف ساختمان مشاهده کرد.
ازجمله زیباییهای آرامگاه پیر پالاندوز میتوان به گنبد پیازیشکل آن اشاره کرد. انوع رنگهای آبی که در کاشیکاریهای گنبد به کار رفته آرامش فوقالعادهای به بیننده منتقل میکند. کاشیهای فیروزهای رنگ و زیبایی که در دیوارهای آجری ساختمان به کار رفته، این آرامش را تقویت میکند.
- آدرس: استان خراسان رضوی، مشهد، خیابان نواب صفوی، ضلع شرقی حرم امام رضا
مسجد 72 تن تاریخی
درباره این مورد از جاهای گردشگری مشهد یعنی مسجد 72 تن مشهد و قدمت آن نظریههای متفاوتی وجود دارد. برخی معتقدند مسجد 72 تن را خواجه نظامالملک بنا کرده و با نام مسجد جامع نوغان شناخته میشده است. گروهی دیگر نیز بر این باورند که این مسجد، مسجد سنی های مشهد بوده و در سال 855 هجری قمری ساخته شده است.
عدهای نیز میگویند که این مسجد که از جاهای دیدنی مشهد است، آرامگاه امیر غیاثالدین شاه ملک تیموری است. در هر حال این مسجد یکی از دیدنی های مشهد است که سرزدن به آن خالی از لطف نیست. تماشای کاشیکاریها، معماری و گنبد زیبای این مسجد به شما آرامش میدهد.
- آدرس: استان خراسان رضوی، مشهد، خیابان خسروی، ابتدای بازار بزرگ